اگر مجلس اصرار دارد که بودجه دولت کسری دارد، یعنی درآمد‌ها بلندپروازانه است؛ دولت ناچار است با رشد نقدینگی کسری‌هایش را تأمین کند / با کسری بودجه، دیگر بخش‌های اقتصاد هم دچار مشکل می‌شوند / دولت باید یک ثبات در درآمد‌هایش ایجاد کند تا اقتصاد از مسیر خود منحرف نشود
بودجه 1403 نیز مانند دیگر سال ها این نگرانی را پشت سر خود دارد که باعث افزایش تورم خواهد شد. کسری بودجه و رشد نقدینگی تجربه‌ای تکراری در این حوزه بوده است که باعث ایجاد چالش برای کل اقتصاد کشور شده است. در روند پیش رو باید دید که بودجه 1403 تا چه حد موجب بحران بیشتر در اقتصاد خواهد شد.
آلبرت بغزیان، اقتصاددان، درباره نقش بودجه‌ریزی دولت در افزایش تورم به «انتخاب» گفت: تصمیمات دولت در طی سال یک سری مسائل خاص و وابسته به اتفاقات پیش رو است. آن چیزیکه برنامه دولت در طول سال است، در قالب بودجه مطرح می‌شود. بنابراین آن چیزیکه نوشته و قرار است طبق آن عمل شود بودجه است. بودجه‌ای که شامل درآمد و هزینه است، درآمد‌هایش خیلی خوش بینانه تنظیم می‌شود که شامل درآمد نفت و مالیات و عوارض است که توزیع آن هم مشخص است. هزینه‌هایش دولت هم خیلی بدبینانه دیده می‌شود. دولت در این زمینه نمی‌تواند پاسخگو نباشد و باید هزینه‌های جامعه را بپردازد. بنابراین بودجه به شکل کسری تنظیم نمی‌شود اما در طی ماه‌های مختلف ممکن است درآمد و هزینه با هم نخواهد که دولت از بانک مرکزی قرض می‌کند. در این نقطه تورم با تصمیمات نهاد دولت پیوند می‌خورد.
او افزود: اگر مجلس اصرار دارد که این بودجه کسری دارد، یعنی درآمد‌ها بلندپروازانه است اما هزینه‌ها کم نوشته شده است. دولت ناچار است با رشد نقدینگی کسری‌هایش را تأمین کند و بدهی‌هایش به بانک مرکزی را هم نمی‌پردازد. در سال 1403 امیدواریم درآمد‌های مالیاتی و نفت به صورت منظم و طبق جدول مالی دریافت شود تا هزینه‌ها به موقع انجام شود و اتفاق خاصی هم در قیمت نفت رخ ندهد.
وی در ادامه در رابطه با نقش بودجه در کل اقتصاد کشور اظهار داشت: مشکل ما پیش‌بینی ناپذیری اقتصاد است. مالیات و عوارض و درآمد‌ها معمولاً حاصل نمی‌شود ولی هزینه‌ها باید انجام شود. بودجه دولت یک پنجم اقتصاد کشور است و بقیه متعلق به بخش خصوصی است. بودجه صرفاً نسبتی از اقتصاد کشور است. اما با کسری بودجه، دیگر بخش‌های اقتصاد هم دچار مشکل می‌شوند. دولت باید یک ثبات در درآمد‌هایش ایجاد کند تا اقتصاد از مسیر خود منحرف نشود.
بغزیان درباره شاخص جهانی بودجه نویسی گفت: شاخص خاصی برای بودجه‌ریزی در جهان وجود ندارد و اتفاق پیچیده‌ای نیست. یک بحث هدف‌گذاری است و یک بحث هم مربوط به رشد است. عدد‌های هزینه‌ای مانند حقوق و هزینه‌های توسعه باید طبق تورم بالا برود. یک زمان بحث افزایش خدمات بیشتر است که آن موقع می‌توان توسعه خدمات را عامل افزایش بودجه دانست. تمامی این نوسانات قابل برنامه‌ریزی است و سازمان برنامه با منطقی کردن هزینه و درامد مسأله را حل می‌کند. نظام برنامه‌ریزی ما قبل و بعد از انقلاب طبق روش‌های روز پیش رفته است.
منبع
